Przesłanie Ojca Świętego Franciszka na Światowy Dzień Żywności 2013

PRZESŁANIE OJCA ŚWIĘTEGO FRANCISZKA NA ŚWIATOWY DZIEŃ ŻYWNOŚCI 2013

Do José Graziano da Silva

Dyrektora Generalnego FAO
(Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa)

Światowy Dzień Żywienia stawia nas przed jednym z najpoważniejszych wyzwań ludzkości, związanym z tragicznymi warunkami, w których żyją miliony głodujących i niedożywionych, wśród których jest wiele dzieci. Owo wyzwanie staje się jeszcze trudniejsze w naszych czasach, cechujących się bezprecedensowym rozwojem różnych dziedzin nauki oraz rosnącymi możliwościami komunikacji.

Skandalem jest, że w naszym świecie istnieje nadal głód i niedożywienie. Nie chodzi tu tylko o odpowiadanie na nagłe sytuacje, ale o wspólne zmierzenie się na wszystkich możliwych poziomach z problemem, który  odwołuje się do naszej świadomości osobistej i społecznej tak, by dojść do odpowiedniego i trwałego rozwiązania. Nikt nie może być zmuszany do opuszczenia własnej ziemi i kultury z powodu braku podstawowych środków do życia! Paradoksalnie w epoce, w której globalizacja umożliwia poznawanie potrzeb świata i mnożenie wymian i kontaktów międzyludzkich, wydaje się wzrastać tendencja do indywidualizmu i zamykania się w sobie, która doprowadza do obojętności na poziomie osobistym, instytucjonalnym i państwowym wobec umierających z głodu lub niedożywienia, które można przezwyciężyć.

Głód i niedożywienie nigdy nie mogą zostać uznane za zjawiska normalne, do których można się przyzwyczaić i uznać jako część systemu. Coś musi sie zmienić w nas samych, w naszej mentalności i w naszych społeczeństwach. Co możemy zrobić? Myślę, że ważnym krokiem jest podjęcie decyzji o obaleniu bariery indywidualizmu, zamknięcia się w sobie, niewolnictwa związanego z uzyskaniem korzyści każdym kosztem, nie tylko w kontaktach międzyludzkich, ale w światowych tendencjach gospodarczo-finansowych. Myślę, że dziś bardziej niż kiedykolwiek powinniśmy uczyć się solidarności, na nowo odkryć wartość i znaczenie tego słowa, tak niewygodnego i często unikanego i sprawić, by stała się ona głęboką postawą dotyczącą wyborów na poziomie politycznym, ekonomicznym i finansowym, w kontaktach między osobami, ludami i narodami. Będąc solidarnymi w sposób konkretny, pokonując egoistyczne wizje i interesy części, można ostatecznie osiągnąć cel związany z wyeliminowaniem form ubóstwa powodowanego brakiem żywności. Solidarność, której nie redukuje się do różnych form pomocy, lecz która działa niosąc zapewnienie, że coraz większa liczba osób może żyć w sposób niezależny. W wielu krajach podjęto już cały szereg działań, ale nadal daleko nam do świata, w którym każdy może żyć w godny sposób.

Temat wybrany przez FAO związany z tegorocznym  świętowaniem to: „Sistemas alimentarios sostenibles para la seguridad alimentaria y la nutrición” [Zrównoważone systemy żywnościowe dla bezpieczeństwa żywności i żywienia]. Pragnę zaprosić  Was do przeanalizowania i odnowienia systemów żywnościowych w perspektywie solidarności, przezwyciężając logikę „dzikiego” zużycia tego, co wyprodukowane i podejmując wysiłek, aby w taki sposób uprawiać i sprawować opiekę nad środowiskiem i jego zasobami, by zagwarantować bezpieczeństwo w zakresie żywienia oraz podążać ku zapewnieniu wystarczającego i zdrowego wyżywienia, dostępnego dla wszystkich. Powstaje tu poważne pytanie dotyczące konieczności podjęcia konkretnych zmian w stylu naszego życia, przyzwyczajeń żywieniowych, które w wielu rejonach świata naznaczone są konsumpcjonizmem, marnotrawstwem i trwonieniem żywności. Dane dostarczone przez FAO wskazują, że prawie jedna trzecia światowej produkcji żywności nie jest dostępna z powodu coraz większych strat i marnotrawstwa. Wystarczyłoby je wyeliminować, co zmniejszyłoby w drastyczny sposób ilość głodujących. Nasi rodzice nauczali nas o wartości tego, co otrzymujemy i posiadamy, postrzegając to jako cenny dar Boga.

Czyż marnowanie żywności nie jest jednym z owoców „kultury odpadów”, który doprowadza do poświęcenia mężczyzn i kobiety bożkom zysku i konsumpcji; smutnym sygnałem  „globalizacji obojętności”, która powoli „przyzwyczaja” nas do cierpienia innych, uważając je za coś normalnego? Wyzwanie związane z głodem i niedożywieniem nie posiada tylko wymiaru ekonomicznego lub naukowego, który dotyczy samych aspektów ilościowych i jakościowych systemu żywienia, ale przede wszystkim cechuje się wymiarem etycznym i antropologicznym. Uczenie nas solidarności oznacza uczenie nas człowieczeństwa: budowanie społeczeństwa, które byłoby prawdziwie ludzkie oznacza zawsze umieszczenie w centrum człowieka oraz jej godności i nie zaprzedawanie go logice korzyści. Istota ludzka i jej godność są «kolumnami, na których budowane wspólne  reguły i struktury, walczące z pragmatyzmem i samymi danymi, powinny być w stanie usunąć podziały i istniejące różnice» (Por. Wystąpienie do uczestników 38. konferencji FAO, 20 czerwca 2013).

3. Jest już niemal u drzwi międzynarodowy Rok, który z inicjatywy FAO został poświęcony rodzinie wiejskiej. Ten fakt daje mi możliwość poddania refleksji trzeciego elementu: nauczanie solidarności i stylu życia, który przezwycięży „kulturę odpadów” i umieści człowieka i jego godność w centrum, rozpoczyna się od rodziny. W niej jako pierwszej społeczności edukacyjnej można uczyć się opieki nad innymi, troski o jego dobro, umiłowania harmonii stworzenia, cieszenia się i dzielenia się jego owocami, sprzyjając racjonalnemu, umiarkowanemu i zrównoważonemu jego użyciu. Wspieranie rodziny i opieka nad nią tak, by uczyła solidarności i szacunku, jest zdecydowanym krokiem, który należy podjąć, by móc podążać ku bardziej równemu i ludzkiemu społeczeństwu.

Kościół katolicki przemierza z Wami te drogi, świadomy, że miłosierdzie i miłość są duszą jego misji. Niech dzisiejsze świętowanie nie będzie zwykłą rocznicą, lecz prawdziwą okazją do zmotywowania nas samych i instytucji do działania według zasad kultury spotkania, solidarności i dostarczenia odpowiedzi związanych z problemem głodu, niedożywienia i innych trudnych kwestii dotyczących godności każdej istoty ludzkiej.

Szanowny Panie Dyrektorze Generalny, przesyłam moje serdeczne życzenie, by dzieło podejmowane przez FAO było skuteczne oraz udzielam Panu i wszystkim, którzy oddani są tej fundamentalnej misji Błogosławieństwa Boga Wszechmogącego.

FRANCISZEK

Watykan, 16 października 2013 r. 

Fot. sxc.hu