Rosnąca liczba samobójstw księży w największym katolickim kraju na świecie sprawiła, że brazylijscy duchowni zaczęli coraz uważniej przyglądać się przyczynom cierpienia duchownego w codziennym życiu Kościoła. Samotności oraz pokusom, na jakie są w tym życiu narażeni.

Narastającemu problemowi wśród brazylijskiego duchowieństwa przyjrzał się w listopadzie Eduardo Campos Lima, dziennikarz pracujący dla amerykańskiego katolickiego portalu Crux. W opublikowanym na portalu tekście cytowany jest m.in. ekspert ds. samobójstw wśród duchownych ks. Lício de Araújo Vale. Jak wskazują autorzy badania, duchowny ma za sobą doświadczenie wieloletnich badań na ten temat. Ksiądz Vale prowadził je niespełna 7 lat: od sierpnia 2016 r. aż do czerwca 2023. W tym czasie w samej tylko Brazylii samobójstwo popełniło aż 40 księży.

Przyjmując, że wskaźnik samobójstw dla całej Brazylii jest stosunkowo niski jak na światowe standardy (wynosi 5,7 na 100 000 mieszkańców), w grupie 30 000 samych tylko brazylijskich księży współczynnik ten powinien oscylować na poziomie około 1,7. W ciągu wspomnianych 7 lat dawałoby to około 12 samobójstw. Wynik 40 samobójstw, jaki odnotowano w rzeczywistości, jest zatem prawie czterokrotnie wyższy od średniej krajowej. Mało tego. Jak wskazują statystyki, problem, zamiast maleć, raczej narasta. Samego tylko 18 listopada samobójstwo popełniło dwóch księży w wieku 34 i 45 lat. Dodatkowo na swoje życie targnął się tego dnia także jeden były duchowny.

„Pielgrzymka Wynagradzająca” to oddolny ruch świeckich katolików o charakterze modlitewno-pokutnym. Pielgrzymka odbywa się w milczeniu. Zaczyna się Mszą Świętą w jednym z krakowskich sanktuariów i kończy w innym kościele sanktuaryjnym. Jest to dzieło ukryte, pątnicy nie mają żadnych zewnętrznych oznak. Czyny ekspiacyjne podejmujemy dla Boga, który widzi w ukryciu i zna głębię serc.

„Pielgrzymka Wynagradzająca” po raz pierwszy odbyła się 15 maja 2021 roku. Rozpoczęła serię sześciu jednodniowych pielgrzymek fatimskich, które trwały od maja do października w jedną z sobót miesiąca.

12 grudnia 2021 roku powstał drugi projekt: ,,VII Pielgrzymka Wynagradzająca za grzechy przeciwko życiu”, nazwanej później ,,Tepeyac”. Odbyła się trzy razy, od grudnia do lutego 2022 roku, szła z sanktuarium św. Józefa do sanktuarium Matki Bożej Błogosławionego Macierzyństwa w Płaszowie. Miesiąc po jej zakończeniu razem z kustoszem w.w. sanktuarium ks. Zenonem Siedlarzem SCJ zainicjowaliśmy duchową kontynuację pielgrzymek w postaci całodziennej "Adoracji Wynagradzającej za grzechy przeciwko życiu". Rozpoczęliśmy ją 25 marca 2022 roku i prowadzimy 25 dnia każdego miesiąca, na pamiątkę Wcielenia Syna Bożego. Gdy ten dzień wypada w niedzielę, adorację przesuwamy na poniedziałek. W grudniu natomiast będziemy pokutować we wspomnienie Świętych Młodzianków, męczenników z Betlejem.

Jako kontynuację i pogłębienie tej myśli podjęliśmy 9-letnią „Wielką Nowennę Wynagradzającą za grzechy przeciwko życiu”, która została rozpoczęta 25 listopada 2022 roku w Sanktuarium Matki Bożej Błogosławionego Macierzyństwa. Szczegóły można znaleźć na stronie wynagradzaj.pl. Można nas znaleźć na Facebooku, wpisując Wielka Nowenna Wynagradzająca.

Jesień jawi się jako bardzo depresyjna pora roku, podczas której niemalże cały dzień panuje mrok i szarość i brakuje nam chęci na jakiekolwiek aktywności. Poza tym każdy rodzic boryka się z mnóstwem chorób swoich dzieci, z niekończącymi się katarami, kaszlami, o zgrozo jelitówkami. I tak czekamy na upragnione święta, które choć na chwilę przekują ten smutny i ciężki czas w coś przyjemnego i bliskiego naszym sercom. W tym roku choroby nas też jakoś nie omijają, można nawet rzec, że pierwszy raz w swoim macierzyństwie doświadczam prawie cotygodniowych przerw od zajęć w przedszkolu spowodowanych chorobami. Nie dość, że przez swoje problemy zdrowotne muszę się ciągle izolować, to teraz czuję się jeszcze bardziej jak więzień w swoim domu. Trudno nawet wyjść na spacer, kiedy pogoda zrobiła się iście jesienna, pochmurna, wietrzna i raczej nie sprzyja żadnej zdrowej aktywności. I tak zmuszeni poniekąd jesteśmy być w domu i spędzać długie wieczory prawie codziennie w podobny sposób. Z jednej strony dobra organizacja i pewna powtarzalność są potrzebne, przede wszystkim naszym dzieciom, które czują się w takiej przestrzeni bezpiecznie. Niemniej potrzebujemy od czasu do czasu zmiany, by nie czuć znużenia, podenerwowania, niechęci do siebie nawzajem.

Najgorsze jest wówczas, że w takich momentach zdarza nam się trochę krytyczniej myśleć o sobie samych, ponieważ czujemy się mniej kreatywne, a każdy nasz dzień jest próbą przetrwania. Wydaje nam się, że nie dajemy naszym dzieciom czegoś znacznie bardziej wartościowego czy pomysłowego, że się z nami po prostu nudzą, niczego się nie uczą. Zdarza nam się obserwować innych rodziców i w ich działaniach widzieć coś więcej. Przede wszystkim więcej zaangażowania czy chęci, kiedy my czujemy już ogromne przemęczenie i wyczerpanie wszelkich rodzicielskich zasobów. I do tego krótka droga, by niestety wmówić sobie, że jest się niewystarczającym rodzicem. I tak się zastanawiam, dlaczego tak szybko poddajemy się tym trudnym emocjom i sami skazujemy się na tak okrutny wobec siebie osąd. Przecież doskonale wiemy, że w każdym rodzicielstwie czy macierzyństwie jest czas lepszy i gorszy, i to zupełnie normalne sytuacje. Dlaczego tak szybko o tym zapominamy i próbujemy odnaleźć swoją wartość w oczach innych, a nie w swoich. Pewnie wynika to z naszego braku pewności siebie i wiary w swoje możliwości. Owszem, nie jest nam to dane raz na zawsze, bo nad tym trzeba pracować, stale odnawiać w sobie zdrowe poczucie wartości. A czasami wystarczy tak naprawdę zmienić perspektywę patrzenia na siebie.

Na tę podróż nie da się przygotować. Nie da się jej też zaplanować. Zawsze jest zaskakująca, zazwyczaj, niestety, bardzo boleśnie. A najgorsze, że nie ma nadziei na powrót do punktu, z którego w tę podróż wyruszyliśmy. I nigdy nie będzie.

Jeśli ktoś w swoim życiu towarzyszył osobie z demencją, ten wie, co to za podróż. Czasem przygotowania do niej trwają jakiś czas, nawet kilka lat. Pewne niepokojące symptomy się pojawiają, ale nie chcemy ich traktować poważnie. Bywa, że sobie tłumaczymy, że to tylko niewinna pomyłka, że to zmęczenie, starość. Jakoś rozumiem taką postawę. Włącza się po prostu mechanizm obronny, bo uświadomienie sobie, że ta podróż w nieznany świat już się rozpoczęła, a może trwa już jakiś czas, może być dla wszystkich ekstremalnie trudnym doświadczeniem. Tak jak trudnym doświadczeniem jest sytuacja, w której nagle, z dnia na dzień, stajemy oko w oko z nową rzeczywistością. Zdarza się, że u osób starszych pod wpływem na przykład rozmaitych urazów pojawiają się zmiany demencyjne. Nie tylko nam, zdrowym, trudno się z tą sytuacją pogodzić. Ta osoba chora też nagle znalazła się w innym świecie, którego nie zna, nie rozumie. A najtrudniejsze jest to, że my, towarzysze tej podróży, nie jesteśmy w stanie jej tego świata objaśnić.

Jakiś czas temu towarzyszyłam pewnej osobie w takiej podróży w nieznany świat. Podróż ta zaczęła się nagle. Zwykłe wyjście po codzienne zakupy skończyło się upadkiem, złamaniem kości i się zaczęło. Z godziny na godzinę znana mi od lat osoba zmieniała się nie do poznania. Stawała się bezradna jak dziecko, choć jeszcze tydzień wcześniej funkcjonowała samodzielnie, a jej myślenie i działanie było jak najbardziej logicznie. W pewnym momencie uznała nawet, że jest małą dziewczynką, którą trzeba się opiekować. Ale nie to było najgorsze, choć bardzo bolesne było patrzenie, jak rozpada się ona na milion kawałków, jak przenosi się w dziwną krainę, o której istnieniu tylko ona miała pojęcie.

Coś Wam dziś opowiem. Historię dawną. Co wcale nie znaczy, że zmyśloną. Po prostu starą. Opowiadaną kolejnym pokoleniom Indian przez gujański las.

Wielu historię potwierdziło. Historycy, pisarze, podróżnicy… Wśród nich także i nasz rodzimy: Arkady Fiedler. On także ją usłyszał. Pewnie od samych Indian, wśród których tyle mieszkał. Wszak tutaj ta historia przekazywana jest z pokolenia na pokolenia. Powtarzana półszeptem przy trzasku iskier ogniska. Bo opowiada o czymś naprawdę okrutnym. Ale i o czymś, co pozwala nam wiedzieć – także dzisiaj – czego warto się wystrzegać. I na co uważać.

Wszystko działo się tutaj w Gujanie. U podnóży „Matki Wszystkich Wód”. Gigantycznego skalnego ostańca, Roraimy. Góry dla wielu Indian uznawanej za świętą. U jej południowego przedmurza. W Gujanie Brytyjskiej. Kiedy? Mało kto umie dokładnie wskazać. Najprawdopodobniej między rokiem 1840 a 1845.

Główny bohater naszej historii miał na imię Awakaipu. Był Indianinem z plemienia Arekuna. Oswojonym z miastowym stylem życia. Wiele lat spędził w stolicy kraju, Georgetown. Tam też w lokalnych barach oraz na ulicy nauczył się kuglarskich sztuczek. Uważany za spryciarza i cwaniaka, doskonalił swoje umiejętności z każdym tygodniem. Stał się sławny na całe miasto. „Awakaipu – magik”, mówili. Nadszedł dzień, w którym uznał, że to jest ten czas. Jego czas.

Doskonale wszyscy wiemy, że Adwent wiąże się z czuwaniem. W teologii biblijnej „czuwać” znaczy dosłownie „odmawiać sobie snu podczas nocy”, bo podstawowym powodem czuwania jest troska o nasze bezpieczeństwo. A zatem czuwać to być przytomnym, walczyć ze znużeniem, by osiągnąć zamierzony cel.

Maszynista, prowadząc pociąg, ma w lokomotywie tzw. czuwak. To przycisk, który maszynista musi wcisnąć mniej więcej co 60 sekund, aby potwierdzić, że zachowuje kontrolę nad sobą i nad prowadzonym pociągiem. Znalazłem taki opis tego czuwaka: „W zależności od rodzaju pociągu, który prowadzi maszynista, oraz trakcji, czuwak lub jego element musi być stale wciśnięty w trakcie jazdy (tzw. czuwak bierny) lub uruchamiany w określonym momencie jazdy (czuwak aktywny). Niespełnienie tych wymogów automatycznie powoduje zapoczątkowanie hamowania awaryjnego pociągu” (Wikipedia).

Projekt ABBA to głoszenie kerygmatu połączone z modlitwą o uzdrowienie organizowane przez Profeto.

Rosnąca liczba samobójstw księży w największym katolickim kraju na świecie sprawiła, że brazylijscy duchowni zaczęli coraz uważniej przyglądać się przyczynom cierpienia duchownego w codziennym życiu Kościoła. Samotności oraz pokusom, na jakie są w tym życiu narażeni.

Narastającemu problemowi wśród brazylijskiego duchowieństwa przyjrzał się w listopadzie Eduardo Campos Lima, dziennikarz pracujący dla amerykańskiego katolickiego portalu Crux. W opublikowanym na portalu tekście cytowany jest m.in. ekspert ds. samobójstw wśród duchownych ks. Lício de Araújo Vale. Jak wskazują autorzy badania, duchowny ma za sobą doświadczenie wieloletnich badań na ten temat. Ksiądz Vale prowadził je niespełna 7 lat: od sierpnia 2016 r. aż do czerwca 2023. W tym czasie w samej tylko Brazylii samobójstwo popełniło aż 40 księży.

Przyjmując, że wskaźnik samobójstw dla całej Brazylii jest stosunkowo niski jak na światowe standardy (wynosi 5,7 na 100 000 mieszkańców), w grupie 30 000 samych tylko brazylijskich księży współczynnik ten powinien oscylować na poziomie około 1,7. W ciągu wspomnianych 7 lat dawałoby to około 12 samobójstw. Wynik 40 samobójstw, jaki odnotowano w rzeczywistości, jest zatem prawie czterokrotnie wyższy od średniej krajowej. Mało tego. Jak wskazują statystyki, problem, zamiast maleć, raczej narasta. Samego tylko 18 listopada samobójstwo popełniło dwóch księży w wieku 34 i 45 lat. Dodatkowo na swoje życie targnął się tego dnia także jeden były duchowny.